Praktische info
Afstanden en markering: 8,8km, gecombineerd: gele + blauwe paaltjes, blauw kruisje of rechthoekje
Vertrek: Gemeenschapscentrum Epen, Patronaatsplein 1, 6285 BD Epen (NL)
Parking: Parking Patronaatsplein, Patronaatsplein 1, 6285 BD Epen (NL)
Moeilijkheidsgraad: gemiddeld, heuvelachtig
Kaart: geen kaart beschikbaar, route te downloaden via Chapeau Magazine
Download: gpx-route
Fotoalbum: klik hier
Chapeau Magazine
Chapeau Magazine heeft enkele jaren geleden deze 14 wandelroutes uitgestippeld. Het thema van deze wandelingen, zoals de naam aangeeft, is waterlopen die de grenzen met Nederland passeren, meer bepaald Nederlands Limburg. Het zijn mooie informatieve verhalen over wandelwegen die grotendeels bestaande (gecombineerde) wandelroutes volgen en waar ze een eigen touch aan hebben gegeven. Omdat hun verhaal zo mooi beschreven is, heb ik deels hun teksten overgenomen, hier en daar aangevuld met eigen interpretaties en ervaringen.
Wandeling 4: Waar La Gueulle de Gäöl wordt
09 december 2023: De Geul (in het Limburgs plaatselijk dialect de Gäöl) is de klankrijke naam van een 55 kilometer lang riviertje dat tussen grenspaal 8 en grenspaal 9 probleemloos de landsgrens overschrijdt tussen het Belgische Sippenaeken en het Nederlandse Cottessen. De bron van deze bij wandelaars geliefde en mooi meanderende rivier, met zijn schilderachtige afkalvende oevers waarop vaak knotwilgen staan, ligt in het Belgische Raeren nabij het Duitse Lichtenbusch. In Voulwames mondt de Geul uit in de Maas. Onderweg wordt de Geul gevoed door meer dan vijftig zijbeekjes, waarvan ik er enkele passeer tijdens mijn wandeling, die start op de parkeerplaats voor het Patronaat in de Wilhelminastraat in Epen. Epen en omgeving wordt dan ook wel het 'bronnenland' genoemd. Tientallen bronnen ontspringen hier en ze monden allen uit in de Geul of één van haar zijbeken.
Ik volg de gele en de blauwe paaltjes naar links en daal af via het Bovenpad, dat verderop het Terpoortenerkerkpad wordt, en volg een prachtige holle weg. Op de T-splitsing met de Molenweg ga ik naar rechts en kom dan verder dalend bij Herberg 'De Smidse' uit waar ik de Terpoorterweg oversteek.
Meer dan 100 jaar geleden neemt in Epen één van de overgrootvaders van de huidige eigenaars de smederij van zijn ouders over. Zijn vrouw - derhalve de overgrootmoeder van de huidige eigenaars - begint hier ook een winkeltje. Daar verkoopt ze van alles en nog wat: van spijkers, behang en koloniale waren tot kruiwagens en stoffen. Tegen een kleine vergoeding konden reizigers blijven slapen op de hooizolder en 's avonds met de pot mee eten bij de smid, zijn vrouw en zijn kinderschare. Generaties lang is de Smidse eigendom van de familie Bessems gebleven, tot op de dag van vandaag. Sinds 2007 staat de vijfde generatie Bessems aan het roer. Zij zetten met veel enthousiasme het werk van de voorgaande generaties voort.
Van hier wandel ik over het weidepad dat luistert naar de naam 'A Generaal Uil'. De kronkelende rivier met soms verrassende stroomversnellingen stroomt aan mijn linkerhand. Verderop steek ik de Terzieterbeek over. Deze beek eindigt hier in de Geul. Ik wandel langs de historische 17de eeuwse Volmolen, waar ik even een kijkje neem op het binnenplein en bij het waterrad.
De Volmolen was een onderdeel van de Vaalser lakenindustrie. Door de ligging van de molen aan de Geul was er veel water beschikbaar om te kunnen vollen, het vervilten van wol. Zo'n grote hoeveelheid water was er niet genoeg in de omgeving van Vaals. Vollen verbetert de kwaliteit van geweven wollen stof. De stof wordt in grote eiken kuipen gelegd, die zijn gevuld met een mengsel van volaarde (een soort klei), lijnzaadolie, ranzige boter, urine en water. Stampers, aangedreven door de waterkracht van de Geul, drukken de stof plat. Veertien uur later zijn de wollen lakens viltig, ruwer en sterker geworden. De voor het vollen benodigde urine en ranzige boter loosde men na gebruik in de Geul. Geen wonder dus dat Volmolen buiten de dorpskern van Epen is gebouwd. Rond 1780 is de Volmolen omgebouwd tot graanmolen. Het graan dat er vandaag de dag door vrijwillige molenaars gemalen wordt, komt van natuurakkers en gaat naar een biologische veehouderij. Het complex ligt tussen de Geul en een gegraven molentak. In de molentak wordt water opgestuwd om het verval van het water bij het waterrad te vergroten. De gebouwen, een molenhuis en een boerderij met aangebouwde schuren, staan om een binnenplaats.
Ik volg verder het weidepad en verlaat deze verderop via een 'sjtegelke' of gewoon een draaipoortje. Ik steek de Plaatweg over en wandel langs de Calvariekapel en de weilanden met fruitbomen de Smidsberg omhoog. Daar waar de Smidsberg eindigt in de Kuttingerweg wandel ik rechtdoor en volg nu enkel de blauwe paaltjes. Ik geniet hier van schitterende vergezichten.
Bij een Y-splitsing houd ik rechts aan. Daar waar het blauwe paaltje de wandelaar via een draaipoortje rechtsaf het weiland in stuurt, ga ik nog een klein stukje rechtdoor. Ik geniet van het mooie uitzicht op het Belgische Kasteel van Beusdael.
Het Kasteel van Beusdael is een kasteel in het gehucht Beusdael in Sippenaeken, deelgemeente van Plombières in de Belgische provincie Luik, tegen de grens met Nederland. Het kasteel ligt aan de Rue de Beusdael en wordt omgeven door een gracht gevuld met water. Het ligt in een laagte in het landschap, en in het vlakbij gelegen Bronnetjesbosch ontspringt de Terzieterbeek. In het zuiden en zuidwesten ligt het Beusdalbos. Het kasteel is niet openbaar toegankelijk. Het bestaat uit een donjon, met daaraan vastgebouwd een L-vormige vleugel. Volgens de overlevering zou een houten donjon van het kasteel stammen uit de tijd van Karel de Grote. In de 12e of 13e eeuw werd op deze plaats een stenen donjon gebouwd met 2 meter dikke muren die zijn opgebouwd uit kalksteen.
Vervolgens volg ik de verharde weg linksaf (markering blauw kruisje in tegengestelde richting) en wandel naar België, naar Sippenaeken om precies te zijn. Bij grenspaal 11 verlaat ik Nederland, sla linksaf en wandel over het trottoir van de soms druk bereden Rue de Beusdael naar de Sint-Lambertuskerk, gelegen aan de Place Saint-Lambert in Sippenaeken. De kerk dateert van 1840.
Voor de kerk sla ik linksaf en begin aan de afdaling naar de Geul en terug naar Nederland (markering twee staande blauwe rechthoekjes). Langs de oude en de nieuwe molen, langs vakantiewoningen, over de Klaashaagbeek, over de Geul en langs en dwars over een camping.
De Oude Molen (Frans: Vieux Moulin) is een voormalige watermolen op de Geul, gelegen aan de Rue du Vieux Moulin te Sippenaeken. De molen was een bovenslagmolen die fungeerde als korenmolen. De molen werd vóór 1800 gebouwd. Later werden het rad en de inrichting verwijderd. De molen werd gevoed door een omlegging van de Geul. De gebouwen, deels in baksteen en deels in vakwerkbouw, zijn nu ingericht als vakantiewoning en ter plaatse van de molen is een kampeerterrein gelegen dat, naar de molen, Camping du Vieux Moulin heet.
Vervolgens steek ik de Geul weer over en ben ik bij grenspaal 8 terug op Nederlands grondgebied. Daar wordt de verharde weg een onverhard pad (Mergelhof) en de Geul stroomt hier links van mij. Bij een T-splitsing moet ik linksaf (blauwe paaltjes) en bij twee zitbanken aan het riviertje via een bruggetje over de Geul (blauw). Het bruggetje draagt de naam 'Brug van Cottessen' naar de Cottesserbeek die hier uitmondt in de Geul. De Cottesserbeek vormt nagenoeg over zijn hele lengte (1,8km) de grens met België en Nederland.
Vanaf hier volg ik het soms drassige of modderige, kronkelende Tergrachtervoetpad langs de al net zo kronkelende Geul. Die stroomt nu rechts van mij. Op een rustige dag is dit een idyllisch stukje waar je kan genieten van de meanderende en vrij hard stromende beek die in de buitenbochten de oever slijt. Dat levert steile oevers op, terwijl binnenbochten juist vrij plat zijn. Onderweg moet ik door enkele draaipoortjes en met een voet op een kei kan ik met droge voeten de Elzeveldgeul nabij de Volmolengeul en Volmolenlossing oversteken. Dan naar en langs camping ‘t Zinkviooltje.
Door een 'sjtegelke', over een pad van houtsnippers kom ik op de verharde weg. Ik blijf blauw volgen over de Plaatweg en sla na enige tijd rechtsaf naar een smal dalend voetpad genaamd Versnelsbergerweidepad. Dit brengt mij weer bij de Geul die ik via het bruggetje oversteek. Mijn route voert nu langs het bruggetje en rechtdoor, door een 'sjtegelke', bergop en halverwege de klim waar het pad een bocht naar rechts maakt, ga ik bij het bordje 'Geuldal' en een draaipoortje scherp linksaf. Ik wandel een tijdje golvend op en neer. Eerst over een smal leempad, daarna over een weidepad met een korte klim. bij een draaipoortje op een T-splitsing sla ik linskaf, ga nog via een ander draaipoortje en daal vervolgens over het weiland terug naar de Geul en de Volmolen die ik beneden links in de verte zie liggen.
Eenmaal beneden sla ik op de T-splitsing rechtsaf en laat de Volmolen achter mij liggen. Dit smalle pad, omzoomt met houtkanten, brengt mij tot bij de Wingbergermolen aan de Terpoorterweg.
De Eper Molen of de Wingbergermolen is een watermolen in de buurtschap Terpoorten bij Epen die samen met de Volmolen gebruik maakt van het water van de Geul. Kort na de molen mondt de Camerigerbeek uit in de Geul. In 1844 werd de Eper Molen gebouwd op de plaats waar de Geul een scherpe bocht maakt, zodat het water rechtdoor naar de molen kon stromen. In het midden van de 19de eeuw had deze molen een onderslagrad dat later vervangen werd en waardoor het een middenslagmolen werd. Hierdoor werd het rendement sterk verbeterd. In 1913 kreeg de eigenaar van het provinciebestuur toestemming om het waterrad te vervangen door een turbine en werd het aangezicht van de molen enigszins veranderd. Heden ten dage is de molen omgebouwd tot vakantiewoningen.
Net voorbij de molen steek ik de Terpoorterweg over om via een smal pad tussen de omliggende weiden terug richting Epen te gaan. Via het Bovenpad, langs waar ik oorspronkelijk vertrokken ben, bereik ik terug het Patronaatsplein waar ik mijn auto geparkeerd heb.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten